Top Các Thế Cây Cảnh Cổ Truyền Và Hiện Đại Phổ Biến Nhất, 72 Thế Cây Cảnh Từ Cơ Bản Đến Nâng Cao (Phần 1)

-

Cây cảnh hay còn gọi là bonsai là một trong những thú vui đã có từ rất lâu đời, để tạo được một thế cây đẹp mắt thì không chỉ người trồng cây mà cây cũng phải trải qua rất nhiều điều kiện khắc nghiệt để có thể thành một cây bonsai đẹp.

Bạn đang xem: Các thế cây cảnh cổ


Sau một thời gian tìm hiểu thì mình đã tổng hợp được 24thế hay cổ truyền và hiện đại được các nghệ nhân uốn nắn cây hay dùng.

1. Nhất thế trụ kình thiên

*

Nhất thế trụ kình thiên

Thế này ít có người uốn sửa vì thiếu nhã nhặm, khiêm tốn, chọc trời khuấy nước, kiên cường, bất khuất. Thế này phải là cây cổ thụ trực thọ, gốc to lớn, rễ vừng chắc, thân gồ ghề, không có nhánh, chỉ có một tàn ngọn duy nhất bao gồm bốn năm nhánh xoè ra, vươn lên để chống đỡ, tàn ngọn này phải cắt tỉa bằng phẳng hoặc lúp búp chớ không so le, biểu tượng cho người anh hùng không phục tùng ai hết.2. Thế tam đa

*

Thế tam đa

Thế tam đa còn gọi tam tài, tam giáo hay là thiên, địa, nhân nữa. thế này là cây cổ thụ, gốc thân to, nhưng chỉ uốn có ba tán tròn chung quanh thân cây, tàn thứ nhất là một mâm tròn, hớt tỉa lúp búp, nhưng nhỏ hơn, mỏng hơn. Tàn thứ ba là tàn ngọn, cách xa hơn tàn thứ hai hớt tỉa tròn nhưng nhưng nhỏ hơn hai tàn trước. Tàn ngọn này cũng tỉa lúp búp chứ không vươn cao, nên xem cây kiểng này có dáng lùn mập, nhưng vì là cây cổ thụ nên cũng rất cân đối, rất đẹp. thế tam đa tượng trưng cho ba ông Phước, Lộc,Thọ; ba tàn đều tròn đều đẹp, tượng trưng cho sự vĩnh cửu, sung túc, hạnh phúc, giàu sang và sống lâu, theo tích ba ông Phước, Lộc, Thọ cũng rất hay.3. Thế ngũ phúc

*

Thế ngũ phúc

Thế tam đa và thế ngũ phúc đi đôi với nhau, hai thế này đều là cây trực thọ, cây ngũ phúc năm từng, có thể uốn như cây tam đa rồi nuôi thêm hai tàn nữa y như vậy là đạt. Nhưng cũng có thể đối thành 5 tầng theo lối chiết chi tứ diện cũng được. Những tàn đều phải uốn tỉa ngang bằng lúp búp chớ không được vươn lên cao. Thế ngũ phúc to cao đẹp hơn thế Phước, Lộc, Thọ, ý muốn chúc tụng cao hơn nữa là Phước, Lộc, Thọ, An, Khang, nghĩa là có phúc, tốt lành may mắn, có lộc giàu có nhiều ruộng đất, có thọ là sống lâu trăm tuổi, An là sống yên ổn không bị xáo trộn, có khang là vui vẻ, chết êm ải thoải mái. Đúng là câu chúc tụng đầy đủ đẹp đẽ nhất.4. Thế vũ trụ

*

Thế vũ trụ

Thế vũ trụ trước tiên phải là cây cổ thụ, gốc rễ lồi lõm, xoè ra bốn phía, thân to xù xì, đứng thẳng, phân cành nhánh theo lối chiết chi tứ diện, có thể có từ ba đến năm tàn to, uốn hình quạt, nằm ngang, dưới to, trên nhỏ, tỉa lúp búp, ngọn uốn hồi đầu thượng, gần như hình nón chớ không vươn lên cao, Thế này phải uốn đúng luật âm dương, cành tả, hữu, tiền, hậu đầy đủ, sum suê đầy đặn, tượng trưng cho cả không gian và cả thời gian và cả thời gian vĩnh cửu.

5. Thế trung bình ngay

*

Thế trung bình ngay

Thế trung bình là thế phổ biến , kiểng xưa còn để lại rất nhiều . trung bình là cây độc thụ , thân thẳng đứng có bộ rễ xòe ra, nổi lên trên mặt chậu, mặt đất, gốc to lồi lõm, nếu được hình thú thì càng tốt, thân xù xì phân cành nhánh theo lối chiết chi hay tư diện.Nhánh thứ nhất bẻ về bên dương nếu gốc cây có dáng hơi ngả về bên phải. Đoạn thứ hai phải uốn trở về bên âm, đoạn thứ ba phải uốn trở lại về bên dương để quy căn, nhánh thứ ba cũng phải bẻ trở về bên dương , đến đoạn thứ tư thì nên uốn đứng thẳng đảm bảo ngay gốc, để cây không đổ ngã. thế kiểng này chỉ uốn hơi nghiêng lại một chút, đến tàn thứ năm là ngọn phải uốn hồi đầu. thế trung bình ngay là cây kiểng dễ uốn sửa, chỉ cần phân tàn nhánh cho hài hòa cân đối là đẹp, cũng biểu tượng về đạo đức, ngay thẳng thật thà.6. Thế trung bình cong

*

Thế trung bình cong

Là thế có thân uốn cong cong như long thân. nếu bộ rễ chân nôm hay hình thú thì tuyệt đẹp, thân ngay đoạn thứ nhất đã cong về một bên rồi, tàn thứ nhất phải ngả về hướng thân cây, nhưng đoạn thứ hai phải uốn cong trở lại quy căn ngay, đến đoạn thứ ba sửa thành cây trực, giữ thế trung bình. Các chi nhánh đều uốn tứ diện, so le, dưới to trên nhỏ, nhưng ngọn phải uốn hồi đầu trung như đuôi cá. Cây thế trung bình cong, uốn được hai cây giống nhau, thì hợp với cây trung bình ngay làm thành bộ kiểng tam tài ba cây rất đẹp, tương trưng cho thiên, địa nhân.7. Long cuốn thủy

*

Long cuốn thủy

Thế này dựa vào hình ảnh của rồng hút nước, thế này thường uốn với cây mai chiếu thủy, cây kim quýt. Gốc to, uốn cong lại làm đầu cúi xuống lấy nước, thêm mắt, mũi miệng, trong nhỏ ngoài to. Thân uốn cong như rồng uốn khúc, các cành thân tứ diện làm chân và mây, không xòe ra dài lắm, nhưng vươn móng bám vào mây lấy thế mạnh để hút nước, cành hầu làm mây che lấy thân, ngọn có thể vươn lên xòe ra làm đuôi hoặc hồi đầu vừa cân đối, dáng đẹp, đứng vững vàng.8. Thế long thăng

*

Thế long thăng

Thế này có hai cách uốn, tùy theo ý cuả nghệ nhân, tùy theo đánh cây+ Cách thứ nhất: Uốn đầu rồng ở trên ngọn cây. Cách này hợp lý vì rồng bay lên thì đầu phải ở trên, nhưng rất khó uốn, làm sao ngọn cây nhỏ hơn gốc cây mà uốn đầu nằm trên ngọn cho đạt. Rồng lúc nào cũng đầu to, đuôi nhỏ, cho nên phải tìm cách cưa cắt cách nào để cho đầu rồng to, lại thêm mũi miệng nữa thật là khó tạo dáng cho đẹp. Thân rồng thì dễ, chỉ cần uốn cong cong, các nhánh làm chân làm mây ôm lấy thân cây không mấy khó, nhiều người vẫn uốn được.+ Cách thứ hai: Thăng lên nhưng đầu năm dưới gốc cây, phải tạo dáng làm sao khi nhìn là thấy rồng cất đầu bay lên mới tài. Phải tạo dáng cho rồng vươn lên, mắt, mũi, miệng xừng lên, hai chân trước làm hai chân vươn móng chòm lên, hai chân sau hạ thấp đuôi vẫy đập để cất cánh bay bổng lên. Nghệ thuật trong thăng là thân mình phải quật khởi mới mới đúng điệu. Thế này đẹp hơn vì đầu to đuôi nhỏ, tàn nhánh cân đối. Thế này tượng trưng cho lòng cương quyết, lúc nào cũng vươn lên tiến bộ.9. Thế long giáng

*

Thế long giáng

Thế này dễ uốn hơn thế long thăng, hình dáng điệu bộ ngược lại với thế long thăng là được. Đầu chúi xuống, ngực nằm trên mặt chậu, cành nhánh làm mây bao lấy chân uốn khúc trong tư thế đáp xuống, đuôi mềm dẻo, làm bánh lái điều khiển êm ái nhẹ nhàng một cách tự nhiên. Tuy nhiên không kém phần oai phong lẫm liệt, vì rồng là con vật trong bộ tứ linh, rất dũng mãnh. Thế này bắt buộc phải đầu to đuôi nhỏ, cành nhánh xếp gọn lại để tạo dáng hạ xuống là đẹp, tượng trưng cho tính ôn hoà mềm mỏng nhưng không kém phần oai phong quyền lực.10. Thế long đàn phượng vũ

*

long đàn phượng vũ

Thế này bay bướm hơn, có nghĩa là chim phượng hoàng múa trên mình rồng. Đây là thế có thể uốn với một cây, hoặc hai cây trồng chung một chậu. Phải cây cổ thụ gốc to, uốn nằm trên miệng chậu, gốc ngẩng lên làm đầu rồng. Thân uốn cong hạ thấp, các chi xòe ra bốn phía làm chân và mây, ngọn ngã về phía sau làm đuôi rồng, cây thứ hai có hai rễ chẻ ra làm chân phượng, thân ngã ngang qua ôm lấy mình rồng, các cành hậu thân uốn làm đầu và đuôi chim phượng, hai cành tả hữu xòe ra làm hai cánh chim uốn với dáng đang múa, ngọn làm mây. Thế này uốn cho thật dịu dàng mềm mại như phượng đang múa, tàn nhánh xòe ra, trên mình rồng uốn khúc nhịp nhàng. thế chim phượng múa trên lưng rồng là tuyệt đẹp, biểu tượng cho quyền uy của vua chúa , ngày xưa chỉ có ở trong cung đình.11. Thế lưỡng long tranh châu

*

Lưỡng long tranh châu

Thế này phải uốn với song thọ trồng chung vào một chậu, uốn đối xứng thành hai con rồng uốn khúc, giao đầu tranh hạt minh châu nằm ở giữa, là thế kiểng cổ thường thấy uốn với hai cây mai chiếu thủy hay cần thăng kim quýt, ngày nay thường uốn với cùm nụm rô nhanh chóng hơn với nòng bằng kẽm, trồng cây lên tới đâu, gài vô tới đó vài ba năm là thành, thân hai con rồng uốn khúc, đấu đầu lại nhìn quả châu, các nhánh làm chân và mây, đuôi ngẩng lên xòe ra như múa rất đẹp. Nếu uốn với hai cây mai chiêú thủy thì rất quý.Thế này còn nhân ra “sư tử hí cầu” là hai con sư tử giỡn với quả cầu,cũng là hai cây uốn đối xứng với quả cầu rất đẹp. Cũng như thế (loan phụng hòa mình), hai con loan và phượng múa quấn quýt lấy nhau như cặp uyên ương duyên dáng…12. Thế long bàn hổ phục

*

Long bàn hổ phục

Thế này cũng có thể uốn với một cây kiểng to có hai thân hoặc với hai cây trồng chung một chậu.Thế long bàn hổ phục có nghĩa là rồng nằm uốn khúc và hổ cũng nằm sát đất chịu khuất phục để chầu chủ nhân.Thế này rất khó uốn, phải có bộ rễ thành hình chân thú nằm xòe ra phía trước, tả thanh long, hửu bách hổ, hai chân hổ chồm ra, hai chân rồng ngấu xuống: cây thanh long, gốc nằm trên mặt chậu, đầu ngẩng lên , thân uốn cong làm mình rồng, cành tả hữu uốn theo lối chiết chi làm mây, hai cành trước sau làm chân xòe móng ra, ngọn hồi đầu làm đuôi, uốn dáng mềm dẻo, uyển chuyển.Cây bên phải, gốc thân bò trường lên chậu, đầu cúi xuống, các chi tỉa nhỏ ôm lấy thân để trang trí, ngọn vươn lên làm đuôi, tỉa theo tàn chổi nhỏ, Thế long bàn hổ phục có hình dáng nằm chầu khuất phục hiền hòa, nhưng không kém phần uy nghi, biểu tượng cho quyền lực, rất hay rất đẹp.13. Thế long mã hồi đầu

*

Long mã hồi đầu

Thế này gồm hai cây to riêng biệt hay cùng gốc, nhưng một cây cao một cây thấp, rễ xòe ra theo chân thú, cây thấp thân to, ngắn nằm ngang, ngọn làm đầu ngẩng lên, không tàn nhánh, tạo dáng con ngựa nằm quay đầu trở lên. Cây cao uốn thân long, cong cong văn vẹo, phân chi theo lối tứ diện, xòe ra bốn phía làm chân và mây, ngọn uốn tàn to như bông sen rồi bẻ cúp xuống làm đầu rồng quay trở lại.Thế này rất khó uốn, mới đầu phải lựa những cây mềm dẻo như mai, có nhiều rễ để uốn chân thú nằm xòe ra như chân ngựa, uốn làm sao cho khỏi phải giải thích người khác xem mà biết mới hay, cho hài hòa mới đẹp14. Thế trực quân tử

*

Trực quân tử

Thế trực quân tử mà ông cha chúng ta rất ưa thích, vì các cụ đều là những bậc nho sĩ, tôn trọng lễ nghi, tính tình ngay thẳng thanh cao, người quân tử tánh như thủy, nhu nhi bất nhược, biết xử thế ở đời. Cây trực quân tử là dáng cây có thế trực thẳng đứng, phong cách đĩnh đạc, cành nhánh ngay thẳng, gọn gàng, đường nét dứt khoát, bất khuất. Phân chi theo lối chiết chi hay tứ diện, đủ bốn mặt tả hữu, trước sau, tàn nhánh đầy đủ, cân đối, biểu hiện cho người có kỷ cương.15. Thế trực liên chi

*

Trực liên chi

Thế trực liên chi cũng là cây có dáng trực, thẳng đứng, biến ra từ thế trực quân tử, nhưng liên chi là nhiều cành nhánh quấn quýt lấy nhau, ôm sát thân cây, mới xòe ra ngoài làm tàn theo kiểu tứ diện, sum suê đầy đủ, mặt nào cũng đẹp, cân đối hài hòa, thành hình chóp dưới to trên nhỏ, không khuyết chỗ nào rất đẹp, biểu hiện người phong lưu, ấm no sung mãn, vui tươi hạnh phúc.16. Thế trực quan tử liên chi

*

Trực quan tử liên chi

Thế trực quân tử liên chi: thế này cũng giống như hai thế trên nhưng lại có hai ba cây tử ở quanh thân cây mẹ. thường là loại cây mai chiếu thủy, mặc dù thân trực nhưng tàn nhánh cũng ôm lấy mấy cây con ở bên dưới. Cây tử lại sống độc lập, cây nào cũng có đủ tàn nhánh như một cây riêng biệt, sống không nhờ cây mẹ, đan xen như là một quần thụ nhỏ, rất đẹp, tượng trưng cho tình yêu thương người, nhất là trẻ thơ, lúc nào cũng vui tươi.17. Thế tùng thập

*

Tùng thập

Đây là thế của các cụ ngày xưa dùng làm mẫu để uốn những cây trực thọ, vì cây tùng có dáng thân đứng thẳng, tàn nhánh phân chi nhị diện nằm ngang hai bên, với khoảng cách đều đặn, dưới to trên nhỏ rất đẹp. Cây tùng phải là cây cổ thụ, già nua, rũ tàn nhánh xuống, nhưng vẫn còn giữ được chữ thập tự nhiên mới thật là đẹp, chớ không phải uốn ngang tràn cứng ngắc như người đứng giăng tay giữa trời thì không còn phải cây kiểng nữa. Tướng Tùng thập tượng trưng cho người thanh niên khỏe mạnh, gan dạ bất khuất, nên phải uốn cho dứt khoát, biểu hiện cho tính thẳn thắn như người quân tử. Ông cha ta ngày xưa uốn cây tùng làm mẫu cho những cây kiểng có lá kim khác. Và trong một giàn kiểng ít ra cũng phải có cây tùng, cây bách để nói lên sự vững chãi lậu bền.18. Thế thất hiền

*

Thất hiền

Thất hiền chiết chi là thế cao lớn nhiều tàn một ngọn cộng chung là bảy tầng. Bộ rễ sửa chân nôm, thân có thế trực, nhưng uốn bẻ qua bẻ lại theo tả hữu theo chi âm dương thì hay hơn, nghĩa là đọan thân thứ nhất cong qua bên phải – cùng với nhánh thứ nhất - Đọan thứ 2 trả về bên trái: cứ luôn phiên tới từng thứ sáu, đọan ngọn đứng thẳng và uốn theo kiểu hồi đầu trung, các tàn đều uốn hồng tâm hay tròn lúp búp, dưới to trên nhỏ, nhánh thứ nhất gọi là phủ địa sà xuống mặt đất, nhánh thứ hai là triều nhiên uốn hơi vươn lên một chút, đối xứng với nhánh phủ địa, nhánh thứ 3 là chiếu thủy soi nước phải uốn nằm ngang hơi hạ xuống để nhìn nước, nhưng do ảnh hưởng của nắng, ngọn nhánh quang hợp cũng tự vươn lên, nên phải uốn sủa không thể cho vươn lên cao quá. Nhánh thứ tư là nghinh phong cong qua quẹo lại, như phe phẩy với gió, đầu cành xoay theo chiều gió như kiểu sơn thủy rất đẹp. Nhánh thứ 5 là quán vũ, hơn vươn lên để hứng mưa rơi hứng xương tuyết, nhưng phải uốn trở xuống không để không thể vươn lên quá cao. Nhánh thứ 6 là nhánh trung bình, uốn nằm ngang, cân đối, không dài không ngắn, kết hợp với các nhánh trước nối liền với ngọn, uốn hồi đầu trung, để tạo dáng cây hài hòa, đầy đủ tàn nhánh phải luôn luôn uốn tỉa, hễ cành vươn lên cao thì uốn trở xuống, cành nào thấp quá thì uốn vươn trở lên cho cân đối, theo câu (Cực dương biến âm, cực âm biến dương) làm sao cho dáng cây kiểng không khuyết chỗ nào, để khi ngắm nhìn thưởng thức, vừa ý thỏa lòng. Cây thế thất hiền tượng trưng cho lòng thanh thoátt, vô tư, uống rượu ngâm thơ không màn tới thế sự.19. Thế chữ vương chữ tường

*

Chữ vương chữ tường

Cũng như cây tùng thập thế vương tường uốn theo hình chữ vương, chữ nho có 3 tầng nằm ngang, như chữ dương là con dê, nhưng còn đọc là tường có nghĩa là may mắn, điềm tốt lành, như kiết tường dùng để chúc mừng, để cầu được nhiều điều tốt lành, may mắn, có phước… Thế này có ba từng nằm ngang và có hai ngọn nhỏ. Thế nay tuy rất đơn giản nhưng rất khó uốn, cả ba từng đôi, giăng ngang, phải uốn được ba tàn văn, ba tàn võ, thành ra sáu tàn, dưới to trên nhỏ. Uốn đúng thế rất đẹp. Cây vương tùng nếu là cây cổ thụ thì quí giá vô cùng, tượng trưng thiên mệnh ý chí tối cao vô thượng của các bậc vua chúa.20. Thế quần tụ tam sơn

*

Quần tụ tam sơn

Là ba cây kiểng nằm chung trong một chậu to. Còn gọi là tam tài, ba cây kiểng trực thọ đứng gần ngay hàng, cây cao chính giữa, hai cây thấp hơn ở hai bên, nhưng có thể so le một tý, cây to có 5 tàn, hai cây lùn chỉ cần ba tàn, có thể giao cành với nhau làm thế nào ba cây cân đối mới đẹp và ba cây cũng liên kết với nhau, nếu thiếu một trong ba cây là mất hết vẻ đẹp. Cho nên thế tam sơn biểu tượng cho sự đòan kết. Thế tam sơn nên uốn với cây tùng, cây bách, xếp thành hình chữ sơn là núi rất đẹp.21. Thế suy phong

*

Thế suy phong

Thế xuy phong hay xiêu phong cũng là một, xuy là chữ hán, xiêu là chữ nôm, đều phải uốn nghiêng cỡ 30 – 40 độ do bị gió xô đẩy. Phải là cây cổ thụ, gốc rễ lồi lên hình thú hay thân nôm, thân uốn cong như long thân và quy căn hồi đầu, tàn nhánh có thể uốn chiết chi hay tứ diện, nhưng phải vươn ra cho giữ thăng bằng chống lại sức gió. Cho nên còn gọi thế nghinh phong, cũng bốn tàn một ngọn, nhưng cành phải uốn về phía gốc để khỏi đổ ngã, cây xuy phong phải uốn cho đủ cặp để xếp với cây trung bình thành bộ ba cây. Cây bên phải là cây âm, đối xứng với cây bên trái là cây dương (Nam tả hữu nữ). Cây trung bình đứng giữa là cây dẫn đàn, đứng thế chủ động của bộ kiểng.22. Thế bạt phong hồi đầu

*

Bạt phong hồi đầu

Thế này bị gió xô đẩy mạnh nên thân cây nghiêng ngã nhiều hơn, có khi đến 60-70 độ, cành nhánh đều ngã về một bên theo sức của gió, nhưng ngọn bắt buộc phải quy căn và hồi đầu mới đứng vững được. Mặc dầu các cành hầu sơ vơ, xiêu vẹo, nhưng dũng cảm chống chọi với sức gió quay cuồng. Hai nhánh dưới đòi hỏi phải vương tiền phóng hậu, giữ trọng tâm ở trong lòng chậu, hai nhánh trên dù có chênh vênh cũng vẫn giữ được thăng bằng không ngã. Thế này biểu hiện lòng bền chí hiên ngang không khuất phục.23. Thế phượng vũ

*

Thế phượng vũ

Thế này sửa theo dáng hình chim phượng đang múa. Là cây độc phụ chân phương có hai rễ nổi cao lên thành 2 chân, thân ngắn vặt làm mình ngọn hồi đầu làm đầu chim.Cành thứ nhất uốn xèo ra phía sau làm đuôi chim, hai cành tả hữu uốn xèo ra thành hình cánh chim đang múa, đây là phân hay giở của nghệ nhân, phải uốn sao cho uyển chuyển mềm mại như cánh chim múa. Cành phụ che thân làm hầu, ức ngắn gọn. Thế này phải có nét mỹ thuật, khi nhìn là biết chim phượng bay múa, tượng trưng cho tính yêu đời vui tươi.24. Thế thác đổ

*

Thế Thác đổ.

Thế này kiểng cổ ít có thấy, là thế huyền độc thụ thân nằm bò qua miệng chậu, như bị trận cuồng phong xô ngã xuống ao, nên ngọn cây bẻ cong, thòng xuống thấp hơn đáy chậu. Dáng thật mềm mại uốn cong hợp lý theo luật hồi đầu tự nhiên, vươn lên lúp búp có từng bậc rất đẹp, biều hiện cho sức sống làm cho người xem có cảm giác dễ chịu.

Mỗi thế cây cảnh có một nét đẹp riêng, và mỗi người lại có thể thích một loại. Bài viết giúp bạn biết thêm các thế cây, ý nghĩa của các thế. Ngoài ra bạn nào có thế cây nào khác vui lòng để lại comment bên dưới để giúp bộ sưu tập hoàn thiện hơn.

Sưu tầm 72 thế cây cảnh bonsai cổ điển, hiện đại mới nhất

Để làm được cây bonsai đẹp phôiphải là cây cổ thụ lâu năm, gốc to, rễ vững và xòe ra, đặc biệt là ít nhánh. Chỉ có 1 ngọn duy nhất bao gồm 4 hoặc 5 nhánh xòe ra, ngọn phải được cắt tỉa bằng phẳng và không so le. Phôi đẹp là yếu tố quan trọng nhất, tiếp đó mới tới tay nghề của nghệ nhân.

Thế long đàn phượng vũ

*

Long đàn phượng vũ mô tả hình dáng một con chim phượng đang nhảy múa trên mình rồng thể hiện sự yêu đời, vô tư, vui vẻ và lạc quan trong cuộc sống. Thế này có thể uống với một cây hoặc hai cây được trồng chung một chậu. Tuy nhiên, nếu sử dụng một cây thì sẽ cho hình dáng đẹp và bắt mắt hơn nhưng khá khó uốn và kiểm soát, ngược lại nếu sử dụng hai cây chung một chậu thì lại dễ uốn nhưng không đẹp bằng.

Thế này phải là cây cổ thụ gốc to, uốn nằm trên miệng chậy và có gốc ngẩng lên làm đầu rồng. Phần thân uốn cong hạ thấp, các chi xòe ra bốn phía làm chân và mây và ngọn ngã về sau làm đuôi rồng. Cây thứ hai có 2 rễ chẻ ra làm chân phượng hoàng, thân ngã qua ôm mình rồng, hai cành tả hửu xòe ra làm hai cánh đang múa.

Tuy nhiên, thế này khá khó uốn. Thế này đẹp hay không phụ thuộc vào bàn tay của nghệ nhân phải uốn sao cho uyển chuyển, mềm mại và thể hiện được sự nhịp nhàng như chim phượng đang tung múa.

Thế trực quân tử

*

Thế trực quân tử là một trong những thế mà ông cha ta rất yêu thích. Thế này thể hiện bản chất của một người quân tử tôn trọng lễ nghi, tính tình ngay thằng và thanh cao, người quân tử tánh như thủy, nhu nhi bất nhược và biết đối nhân xử thế.

Cây có thế trực quân tử là cây có dáng trực, thẳng đứng, cành nhánh ngay thẳng, gọn gàng và có đường nét dứt khoát. Phân chi theo lối chiết chi hoặc tứ diện, tàn nhánh đầy đủ, bốn mặt tả hửu, cân đồi và hài hòa.

Thế xuy phong

*

Thế xuy phong còn gọi là xiêu phong hay nghinh phong thể hiện cho sự kiên cường, bất khuất, dám chống chọi với mọi thử thách. Để làm được thế này, cây phải là cây cổ thụ có gốc to, nổi trên mặt đất và gốc được đặt nằm ở vị trí ở trái hoặc phải chậu để khi uốn có thể giữ vững không bị ngã. Thân uốn cong như long thân hoặc quy căn hồi đầu với góc nghiêng khoản 30 – 40 độ, tàn nhánh có thể uốn theo kiểu chiết chi hoặc tứ diện nhưng phải vươn ra để giữ thăng bằng và có thể chống lại gió.

Ở thế này, cây có 4 tàn một ngọn nhưng phải uốn về phía gốc để tránh đổ ngã. Cây xuy phong nên uốn cho đủ cặp để xếp đối xứng với cây đứng giữa thành bộ ba. Cây bên phải là cây âm đối xứng với cây bên trái là cây dương và một cây đứng giữa là cây dẫn đàn và là thế chủ động của bộ kiểng.

Thế bạt phong hồi đầu

*

Bạt phong hồi đầu khá giống với thế xuy phong, tuy nhiên cành và lá được uốn ngược lại với chiều nghiêng của cây, thể hiện cho ý chí kiên cường, hiên ngang và không chịu khuất phục.

Để làm được thế này cần cây cổ thụ có gốc to, nổi trên mặt đất và đặt thường về 2 phía của chậu để giữ cân bằng. Thân cây nghiêng khoản 60 – 70 độ. Cành nhánh đều ngã về một bên theo sức gió nhưng ngọn bắt buộc phải quy căn và hồi đầu mới có thể đứng vững được. Hai nhánh dưới có vai trò giữ trọng tâm trong lòng chậu, lúc đó hai nhánh trên cho dù có chênh vênh thì vẫn giữ được thăng bằng.

Thế phượng vũ

*

Phượng vũ nghĩa là chim phượng đang múa, thể hiện cho sự vui tươi, lạc quan và yêu đời. Là cây độc phụ chân phương có rễ nổi cao lên thành hai chân. Cành thứ nhất uốn ra phía sau là đuôi chim, 2 cành tả hửu uốn thành hình 2 cánh chim phượng đang múa. Cành phụ che thân làm hầu, ức ngắn gọn.

Để làm được thế này một cách hoàn hảo, tất cả đều phụ thuộc vào tính thẩm mĩ và bàn tay mềm mại của nghệ nhân. Thế phượng vũ, khi nhìn vào phải thể hiện rõ hình dáng chim phượng đang tung múa một cách nhẹ nhàng, mềm mại và uyển chuyển.

Thế thác đổ

*

Thế này là một thế ít người uốn, với thế này thân và tàn nhánh được uốn thấp xuống hơn đáy chậu như một dòng thác đang đổ, mềm mại như dòng nước chảy. Biểu hiện cho sự nhẹ nhàng, tinh tế và làm cho người xem có một cảm giác dễ chịu.

Để làm được thế này, chậu cây cần được đặt trên vị trí cao khoảng 1m so với mặt đất và cần được kiêng cố để tránh sự cố khi có giông gió. Cây cần có thân khỏe, rễ lớn và chắn chắn. Có thể dùng kẽm để uống, cây ra tới đâu uốn tới đó và có thể cắt bỏ hoặc để nhiều tầng lá tùy theo sở thích của người nghệ nhân. Tuy nhiên, do thế này đổ xuống một bên chậu nên cần uốn sao cho không chênh lệnh quá lớn về trọng lượng.

Thế vũ trụ

*

Để làm được thế vũ trụ, trước tiên cần phải có cây cổ thụ gốc to, thân thẳng, rễ khỏe nổi trên mặt đất và xòe ra tứ phía, cành và nhanh phân theo lối chiết chi hoặc tứ diện. Người nghệ nhân có thể cắt tỉa từ 3 đến 5 tàn to tùy theo sơ thích và chiêu cao của cây. Các tàn cây uốn và cắt tỉa hình quạt nằm ngang, các tàn từ tầng thứ nhất đến tầng cao nhất có bán kính nhỏ dần.

Sau khi hoàn thiện, hình dạng của thế này giống như hình búp măng chứ không vươn lên cao, tượng trưng cho sự tồn tại vĩnh cửu, sum suê và đầy đủ. Tuy nhiên để thế này được hoàn hảo, người nghệ nhân cần uốn các tàn theo đúng luật âm dương và theo tứ hướng tả, hửu, tiền, hậu đầy đủ. Nếu thiếu một trong các hướng thì sẽ làm mất cân đối và không bắt mắt.

Xem thêm: Các loại cây cảnh trong nhà đẹp nhất theo ý nghĩa phong thủy

Thế long giáng

*

Thế này khá dễ uốn, tượng trưng cho sự ôn hòa, mềm mỏng nhưng không kém phần uy nghiêm, uy quyền và oai phong. Để làm được thế này, cần sử dụng cây gốc to, rễ chắc. Phần gốc làm đầu chúi xuống, phần ngực nằm trên mặt chậu, thân cây uốn cong làm thân rồng, cành và lá làm chân và mây như thể đang đáp xuống, ngọn cây làm đuôi rồng. Để làm thế này được đẹp, người nghệ nhân cần uốn các phần chi và đuôi sao cho cân đối, uyển chuyển như thể rồng đang chuẩn bị đặt chân lên mặt đất.

Thế tùng thập

*

Đây là thế được dùng làm mẫu để uốn những cây trực thọ vì thân cây tùng thường có dáng thẳng, tàn nhánh phân theo hướng nhị diện xòe ra hai bên. Khi làm thế này, cây tùng phải là cây cổ thụ già, thân thẳng và sần sùi, tàn nhánh nhiều những vần còn giữ được dáng chữ thập so với thân cây. Tùy theo cây cao hay thấp mà người nghệ nhân có thể uốn nhiều tầng hay ít tầng.

Tuy nhiên, để làm cho thế này được hoàn chỉnh và đẹp mắt thì các tàn nhánh phải được uốn đối xứng qua thân cùng với khoảng cách giữa các tầng tương đối bằng nhau. Thân cây và cành phải uốn dứt khoát vì thế tùng thập tượng trưng cho người thanh niên khỏe mạnh, cường tráng, gan dạ, bất khuất và biểu hiện cho tính thẳng thắn của người quân tử.

Thế tam đa

*

Thế tam đa khá dễ uốn, thế này tượng trưng cho Phước, Lộc, Thọ. Có nghĩa là mang lại nhiều phúc, tốt lành và may mắn, có lộc giàu, làm ăn phát đạt và sống thọ trăm tuổi. Thế tam đá có 3 tầng lá, tầng thứ nhất và tầng thứ hai được cắt tỉa hình tròn xung quanh thân cây, riêng tần thứ 3 thường được cắt tỉa hình chóp. Từ tầng thứ nhất tới tầng thứ ba có đướng kính nhỏ dần tạo thành hình nón.

Để làm được thế này, cây phải là cây cổ thụ lâu năm, có thân vững chắc và thẳng, rễ lớn và xòe ra nỗi trên mặt chậu. Phần rễ càng lớn, càng xòe thì thế này càng đẹp và chống chịu được gió mạnh, giúp cây không bị ngã. Tuy nhiên, để làm được thế này hoàn hảo, người nghệ nhân cần cắt tỉa gọn gàng, đường kính các tầng phải theo tỉ lệ nhất định và khoảng cách giữa các tầng phải tưởng đối bằng nhau để tạo như hài hòa.

Thế trung bình cong

*

Thế trung bình cong là thế có thân cây được uốn như long thân. Tuy nhiên, nên chọn cây có thân sần sùi cùng với bộ rễ hình chân thú xòe ra tứ phía thì sẽ tuyệt đẹp. Đoạn thứ nhất của thân cong về một bên và phải uốn và cắt tỉa sao cho tàn thứ nhất cũng nằm theo hướng cong của thân. Đoạn thứ hai phải uốn cong trở lại để tạo sự cân đối cùng với tàn thứ 2. Đến đoạn thứ 3 phải uốn thân dần trở về dáng trực – thẳng. Thế này thường kết hợp với thế trung bình ngay để tạo thành bộ tam tài – 2 cây thế trung bình cong nằm 2 bên và 1 cây thế trung bình ngay nằm ở giửa, tượng trưng cho thiên, địa và nhân.

Thế lưỡng long tranh châu

*

Lưỡng long tranh châu có nghĩa là hai con rồng tranh hạt châu, thể hiện tinh thần cầu tiến, chiến đấu tới cùng không biết mệt mỏi. Đối với thế này cần phải uốn song thọ trồng chung vào một chậu sau đó uốn đối xứng thành hai con rồng giao đầu tranh hạt châu ở giửa. Đối với thế này còn có thể suy ra nhiều thế tương tự như sư tử hí cầu, loan phụng hòa mình.

Đối với thế này thường thấy uốn với 2 cây mai chiếu thủy. Trồng cây lên tới đâu thì gài tới đó. Thân con rồng uốn khúc, đầu quay lại nhìn quả châu, các nhánh làm chân và mây, ngọn ngẩng lên và xòe ra làm đuôi như thể đang múa.

Thế long cuốn thủy

*

Thế mẫu tử

Thế long cuốn thủy là một trong những thế khó uốn, lấy ý tưởng từ một con rồng đang hút nước. Để uốn được thế này, thông thường cần sử dụng cây mai chiếu thủy hoặc cây kim quýt có gốc to, thân sần sùi, rễ xòe ra hình chân thú. Phần gốc, uốn cong lại làm đầu rồng đang cúi xuống hút nước. Thân uốn cong như long thân, ngoằn ngoèo, uốn khúc. Các cành và lá tứ diện uốn và cắt tỉa làm chân và mây thể hiện hình dáng các chi đang bám vào mây lấy thể hút nước. Phần ngọn uốn vươn lên và xòe ra làm đuôi.

Thế ngũ phúc

*

Thế cây ngũ phúc tương đối dễ uốn, ngũ phúc ở đây nghĩa là cây có 5 tầng lá và có hình dạng như hình nón lá. Tầng thứ nhất cho tới tầng thứ 4 thường được cắt tỉa hình tròn xung quanh thân cây và có đường kính nhỏ dần từ tần tầng 1 đến tầng 4. Tầng thứ 5 là ngọn, thường được cắt tỉa hình chóp.

Để làm được thế này, cây phải là cây cổ thụ thọ, gốc to, thân cao, phần rễ lớn nỗi trên mặt chậu và xòe ra. Phần rễ càng lớn, càng xòe ra thì thế càng đẹp và chống chịu được gió mạnh để không bị lật ngã. Các tầng phải được cắt tỉa cân đối về đường kính sao cho bắt mắt, khoảng cách giữa các tầng phải như nhau để tạo sự hài hòa.

Phước, Lộc, Thọ, An, Khang được thể hiện trong thế ngũ phúc. Có nghĩa là mang lại phúc, tốt lành và may mắn, có lộc giàu, sống lâu trăm tuổi và sống một cuộc sống vui vẻ, yên ổn không chịu nhiều sóng gió của cuộc đời.

Thế long thăng

*

Thế này thể hiện cho sự tăng tiến, vương lên trong công việc và cuộc sống. Với thế long thăng, có hai cách uốn tùy theo sơ thích của người nghệ nhân hoặc tùy theo dáng cây mà uốn cho phù hợp.

Cách thứ nhất: Đầu rồng được uốn trên ngọn cây. Cách này phổ biến vì hợp lí vì tình huống rồng bay lên nên đầu hướng lên trời. Tuy nhiên, cách này rất khó uốn vì ngọn cây lúc nào cũng nhỏ hơn gốc nên phải uốn làm sao cho cân đối và đạt tiêu chuẩn. Nói về rồng, lúc nào đầu cũng to hơn phần đuôi, nên phải cắt ghép làm sao cho hợp. Thân rồng thì khá đơn giản, chỉ cần uốn cong và uốn khúc, các nhánh và lá làm chân và mây.

Cách thứ hai: Ngược lại cách thứ nhất, thay vì đầu nằm trên ngọn thì đây đầu nằm dưới gốc. Với cách này thì đơn giản hơn vì lúc nào gốc cũng to hơn ngọn. Tuy nhiên, khi uống lào sao cho phần đầu rồng ngẩng lên tựa như đang xuống rồi bay lên. Thân cây uốn khúc làm thân rồng, tàn và lá làm chân và mây. Thế này tương đối đẹp hơn vì đầu to đuôi nhỏ, tàn nhánh cân đối.

Thế long mã hồi đầu

*

Long mã hồi đầu có thể dùng 1 cây hoặc 2 cây to trồng chung chậu. Tuy nhiên, nếu sử dụng 1 cây thì sẽ cho vẻ đẹp hoàn thiện và liền mạch hơn. Trong thế này, cần phải lựa chọn các cây mềm dẻo như mai để uốn rễ xòe ra hình chân thú và cần 1 cây thấp, 1 cây cao.

Cây thấp được uốn để làm mã, thân thấp và to, nằm ngang, ngọn được uốn làm đầu ngựa và đặc biệt là không có tàn nhánh để tạo hình ngựa đang quay đầu trở lại. Cây cao được uốn làm rồng, thân cây uốn vặn vẹo làm thân rồng, tàn và nhánh uốn làm chân và mây xòe ra bốn phía, phần ngọn uốn và tỉa búp làm đuôi rồng.

Thế trực liên chi

*

Thế trực liên chi là một trong những thế dễ uốn, mang trong mình sự hài hòa, sum suê và đầy đủ. Biểu hiện cho người vui tươi, có cuộc sống đầy đủ, ấm no và hạnh phúc. Thế này có cây đứng thẳng, giáng trực và được uốn theo nhờ vào thế trực quân tử. Để uốn được cây này, người nghệ nhân cần chọn cây cổ thụ gốc và thân to, rễ gồ gề nổi trên mặt đất và thường xòe ra 4 phía, sần sùi, cành lá quấn quýt nhau và ôm sát thân cây.

Đối với tàn thứ nhất, nếu hướng về phía âm thì sẽ được uốn ngược qua phía âm. Tàn thứ 2 uốn ngược lại về phía dương để quy căn. Tàn thứ 3 và thứ 4 uốn dần thành dáng trực để tạo thành hình chóp.

Thế trực quân tử liên chi

*

Thế trực quân tử liên chi cũng tương đối giống với thế trực liên chi. Tuy nhiên, trong thế này thường có 2 đến 3 cây được trồng chung chậu xung quanh thân mẹ là cây chính giửa. Tượng trưng cho tình yêu thương, che chở lẩn nhau giữa con người với nhau, lúc nào cũng vui tươi, lạc quan và yêu đời.

Để làm được thế này, nên chọn cây mai chiếu thủy có thân thẳng, tàn nhánh sum suê và quấn quýt lấy nhau. Những cây xung quanh cây mẹ thường có chiều cao thấp hơn và sống độc lập không phụ thuộc vào cây mẹ. Các tàn nhánh của cây con và cây mẹ đan xen nhau như một đám trẻ đang quấn quýt bên mẹ và được người mẹ che chở.

Thế thất hiền

*

Thế này có dáng trực, cao to, nhiều tàn, nếu tính cả tàn và ngọn thì tổng cộng có 7 tầng lá. Tượng trưng cho sự thanh thoát, vô âu, vô lo và không màn tới chuyện thế sự.

Để làm được thế này, người nghệ nhân cần chọn cây cao, to, dáng trực và đặc biết có bộ rễ to khỏe và xòe ra. Thông thường thân cây sẽ được uốn tả hữu để tạo vẽ đẹp và uyển chuyển hơn. Đoạn thứ nhất cong qua phải cùng với cành lá thứ nhất, đến đoạn thứ hai cùng với cành thứ hai uốn ngược lại với đoạn thứ nhất và cứ tương tự như vậy cho tới đoạn thứ 6. Đoạn cuối cùng là phần ngọn, thường được uốn dáng trực và tỉa hình búp.

Thế thoát tục

*

Thời gian trôi qua, một số cây phát triển những nơi hói hoặc không vỏ trên thân cây do điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Phần hói thường bắt đầu tại nơi rễ mọc lên từ mặt đất, và ngày càng mỏng hơn khi nó tiếp tục lên thân cây. Ánh sáng mặt trời gay gắt sẽ tẩy trắng những phần này, tạo thành một phần rất đặc trưng của cây. Với cây cảnh, vỏ cây được loại bỏ bằng một con dao sắc và điểm không vỏ được xử lý bằng canxi sunfat để tăng tốc quá trình tẩy trắng.

Thế bè gỗ

*

Đôi khi một cây bị nứt có thể tồn tại bằng cách hướng các nhánh của nó lên trên. Hệ thống rễ cũ có thể cung cấp cho các nhánh đủ chất dinh dưỡng để tồn tại. Sau một thời gian, rễ mới sẽ bắt đầu phát triển, cuối cùng sẽ đảm nhận chức năng của hệ thống gốc cũ. Các nhánh cũ mà bây giờ chỉ vào không khí phát triển thành các thân cây với nhiều nhánh do sự gia tăng của các chất dinh dưỡng. Những thân cây mới này đóng góp vào một tán duy nhất.

Thế cây trôi biển

*

Trong phong cách này, rễ của cây đang phát triển trong các vết nứt và lỗ của đá. Điều này có nghĩa là không có nhiều chỗ cho rễ phát triển và hấp thụ chất dinh dưỡng. Cây mọc trong đá sẽ không bao giờ trông thực sự khỏe mạnh, do đó, có thể thấy rằng cây phải đấu tranh để tồn tại. Điều quan trọng là phải bón phân và tưới nước thường xuyên, vì không có nhiều không gian có sẵn để lưu trữ nước và chất dinh dưỡng. Đá trong đó Cây cảnh mọc lên thường được đặt trong một cái chậu cạn, đôi khi chứa đầy nước hoặc sỏi mịn.

Thế rừng xanh

*

Kiểu rừng trông rất giống kiểu nhiều thân cây, nhưng điểm khác biệt là nó bao gồm một số cây chứ không phải một cây có nhiều thân. Những cây phát triển nhất được trồng ở giữa một cái chậu lớn và nông. Ở hai bên, một vài cây nhỏ hơn được trồng để đóng góp vào một vương miện duy nhất. Các cây được trồng không theo một đường thẳng mà theo mô hình so le, bởi vì theo cách này, khu rừng sẽ xuất hiện thực tế và tự nhiên hơn.

Thế ngũ thân

*

Về lý thuyết, kiểu đa thân giống như kiểu thân đôi, nhưng có từ 3 thân trở lên. Tất cả các thân cây phát triển từ một hệ thống gốc duy nhất, và nó thực sự là một cây duy nhất. Tất cả các thân cây tạo thành một vương miện của lá, trong đó thân cây dày nhất và phát triển nhất tạo thành đỉnh.

Thế thân đôi

*

Phong cách thân cây đôi là phổ biến trong tự nhiên, nhưng thực tế không phải là phổ biến trong nghệ thuật bonsai. Thông thường cả hai thân cây sẽ phát triển từ một hệ thống gốc, nhưng cũng có thể là thân cây nhỏ hơn mọc ra từ thân cây lớn hơn ngay trên mặt đất. Hai thân cây sẽ khác nhau về cả độ dày và chiều dài, thân cây dày hơn và phát triển hơn mọc gần như thẳng đứng, trong khi thân cây nhỏ hơn sẽ mọc ra một chút xiên. Cả hai thân cây sẽ đóng góp vào một vương miện của lá và tán.

Thế quân tử

*

Trong tự nhiên, kiểu cây này được tìm thấy ở những khu vực đông dân cư bởi nhiều cây khác và sự cạnh tranh rất khốc liệt đến nỗi cây chỉ có thể tồn tại bằng cách phát triển cao hơn tất cả những người khác xung quanh nó. Thân cây mọc xiêu vẹo hướng lên trên và hoàn toàn không phân nhánh vì mặt trời chỉ chạm vào ngọn cây. Để chắc chắn rằng nó trông còn khó khăn hơn, một số chi nhánh không có vỏ cây. Khi vỏ cây đã được gỡ bỏ từ một bên của thân cây, thân cây được gọi đã thoát tục. Ý tưởng là để chứng minh rằng cây phải đấu tranh để tồn tại. Những cây này thường được đặt trong chậu nhỏ, tròn.

Thế bán thác

*

Phong cách bán tầng, giống như phong cách thác, được tìm thấy trong tự nhiên trên các vách đá và trên bờ sông và hồ. Thân cây mọc thẳng đứng trong một khoảng cách nhỏ và sau đó uốn cong xuống một bên. Không giống như kiểu thác, thân cây bán tầng sẽ không bao giờ mọc bên dưới đáy chậu. Vương miện thường ở trên vành chậu trong khi sự phân nhánh tiếp theo xảy ra bên dưới vành.

Thế tranh vinh tuế nguyệt

*

Tác phẩm này bộc lộ khí chất của văn nhân, chỉ là một gốc cổ thụ bình thường, thông qua nghệ thuật điêu luyện của nghê nhân, trở thành một cây đại thụ cao lớn siêu phàm thoát tục. Khí thế của nó cao vút lên mây, cao vút lên không phóng kháng tự nhiên, vượt ra ngoài không gian và thời gian. Cành nhánh của no tụ tán, thu vào giãn ra tự nhiên, hài hòa, cúi ngửa phóng khoáng mềm mại đầy biến hóa. Trước sau so le nhau nhiều nhánh mà không rối mắt, đủ thấy sự tinh tế, sắc sảo trong kỹ thuật tạo hình của nghệ nhân.

Thế thanh phong trác lập

*

Đây là tác phẩm cây của văn nhân điển hình. Thân cây chính thanh mảnh mà uốn khúc, nhánh cây được tạo hình sà xuống, đường nét uốn khúc mà có lực, lá cây xanh thưa, trong giống như một nét bút, tác phẩm có nét hao hao phong cách của Tử Chiếu (một họa sĩ nổi tiếng đời Nguyên). Hình dáng của cây thanh mảnh vươn cao, đứng sừng sững đón gió, thể hiện vẻ đẹp nội hàm.

Thế thanh tùng tụng

*

Loại cây tùng kim năm lá. Gốc cây thô chắc, rễ bám chặt vào lũng đất, thân thẳng đứng, vảy dày chắc, tuổi cây từ 40 năm trở lên. Cành cây chĩa ra và hơi sà xuống một chút, thân vươn thẳng, chắc mà thoáng, tán lá mỏng phẳng và sắc sảo, tạo cảm giác như ngọn núi vươn cao giữa không gian mênh mông lộng gió. Mặt phải thu vào, mặt trái xòe ra, thế cây ngả về bên trái, làm cho cây tùng tăng vẻ khỏe khoắn, vững chãi, uy nghi.

Thế phong vân tuế nguyệt

*

Loại cây là cây du. Gốc cường tráng khỏe mạnh, như móng chim ứng quắp chặt vào lũng đất. Khoảng giữa thân cây có xá lợi thiên nhiên, tựa như thế sự xoay vần, tuế nguyệt sao soi, mang vẻ bi tráng. Thế cây nghiêng về bên trái, thân hơi ngoặt lại, cành vươn phóng khoáng về bên phải, bên trái thu vào, phối hợp khéo léo, tinh tế khiến trọng tâm tổng thể của cây chuyển về bên phải, gốc ngọn hô ứng với nhau, làm bật lên chủ đề tác phẩm.

Thế lục mạc

*

Loại cây bách anh lạc hay bách chuỗi ngọc. Thân chính quanh co uốn lượn, xá lợi và gân cây đan vào nhau, đầy đặn mịn màng, đường mớn linh hoạt, uyển chuyển đẹp. Cành bách anh lạc sà xuống. nghệ nhân dựa vào đặc tính loại cây để xử lý cho nhánh cây uốn lượn xuống đến mức có thể. Cây giữ thế nghiêng, tán đầy đặn, nhánh ẩn hiện tinh tế giữa các tán. Phía dưới bên phải của tán cây hình thành một không gian đẹp, thoáng đãng, uyển chuyển như một chuỗi ngọc lấp loáng trong làn mưa bụi lất phất, khiến tâm hồn người xem như đang ngoạn cảnh ở nới sông nước.

Thế phu xướng phụ tùy

*

Loại cây là cối bách. Phần gốc cuồn cuộn nhấp nhô, thể hiện sức mạnh tiềm tàng sẵn sàng quật khởi. Thân cây vút thẳng, thế cao chọc mây, chừng như vút thẳng lên trời xanh, vượt qua bao phong ba bão táp. Qua hình thân cây nhiều u nần, bố cục khô gầy. Thân hơi lượn qua trái rồi ngoặt lên tạo nhánh ở ngọn, chặt chẽ, tạo nên sự tương quan giữa thế cây và gốc cây, hô ứng với nhau. Phần bên phải thân dưới cây điểm xuyết mấy nhánh cây tạo nên nét chấm phá, khiến tác phẩm như mở ra một không gian và thời gian thênh thang của trời đất.

Thế hồi quy

*

Loại cây là tước mai. Gốc cây sung mãn, thân cây vút cao hùng tráng. Phần thân chia làm ba, lớn nhỏ, phối hợp hài hòa, vững chắc, gân cây nổi lên đầy đặn, tràn trề sức sống. Phần thân dưới vươn thẳng, vững chãi, bề thế phần trên cong nghiêng về bên phải tạo nên tư thế uyển chuyển động. Sự phối hợp giữa thân và nhánh phong phú, khúc chiết, hài hòa tôn thêm sự vững chãi cho thân cây. Tán cây có bố cục chắc chắn gắn kết, tạo nên vẻ hư thực tương sinh. Một tư thế oai phong lẫm liệt, vững chãi, sẵn sàng đương đầu với mọi phong ba bão táp.

Thế lục triều mộng

*

Loại cây là chân bách. Tác phẩm này chọn chất liệu là chân bách, nhưng nghệ nhân chọn thế và cắt tỉa rất tinh tế, chuẩn xác. Rễ cây bám chắc vào lũng đất, hai thân cây to nhỏ, cao thấp kết hợp hài hòa với nhau, chính phụ rõ ràng, đồng thời mỗi thân cây toát lên vẻ đẹp riêng: trong thẳng có cong, trong sự mềm mại uyển chuyển có sự cứng cáp vững chãi. Cành cây cúi ngửa tự nhiên thoải mái, nhiều tầng nhiều lớp, thưa dầy, hư thực hết sức biến hòa, đường gấp nép của tán cây rất đẹp. tạo hình tổng thể sinh động, có cảm giác biến ảo khôn lường.

Thế diệu diệu dục thí

*

Loại cây là hắc tùng. Thân cây khởi thế sau khi hướng về bên trái một phần ba rồi ngoặt lại, sau đó hướng chếch lên bên trái khiến cho thân cây vốn cường tráng càng thêm phần sinh động. Ngọn cây trông như đã trải qua cơn cuồng phong xơ xác chỉ còn lại một nhánh để thay thế cho thân cây chính, khiến cho sức sống của cây như trỗi dậy bền bỉ, ngoan cường. Tán cây khá sum suê, phối hợp với thân cây thể hiện sự kiên trì vượt qua gian khó.

Thế bộ ngọc lan tú cảnh

*

Loại cây là bồn cảnh tổng hợp loại nhỏ. Tư thế bố cục của loại bồn cảnh loại này thay đổi hết sức phong phú, linh động và đầy ngẫu hứng mỗi tác phẩm đều rất công phu chu đáo, nội hàm đa dạng, súc tích. Sự kết hợp của loại bồn cảnh này thể hiện những ý tưởng mới lạ độc đáo, giá đỡ như hình một cánh phong lan, nằm chếch về bên phải, đóa hoa lan như mở ra, hoa chớm nở. Sự bố trí mỗi tác phẩm trên giá phải phù hợp với không gian hài hòa, ý nhị, pha chút tình thơ ý họa.